TEST: TOPPING DAC D90SE – bezkompromisowy DAC

TOPPING DAC D90SE – bezkompromisowy przetwornik cyfrowo-analogowy o bardzo dobrej relacji jakości do ceny dla każdego audiofila.

W ramach wstępu należałoby zacząć stwierdzeniem – bezkompromisowy DAC do tego ze zdalnym sterowaniem, w dwóch wersjach kolorystycznych: srebrny i czarny, bardzo dobrze wykonany i to wszystko za bardzo rozsądne pieniądze. Jednak należy to rozwinąć dla tych, którzy dla wyboru sprzętu audio lub decyzji o zmianie w systemie korzystają jednak z dostępnych recenzji i na tej podstawie dopiero decydują o ewentualnych testach przed finalnym zakupem. Często recenzje odpowiadają na pytanie o ogólną sygnaturę dźwiękową albo nawet bardziej opisują funkcjonalność urządzenia. Firma Topping znana jest już na rynku audio i nie ma potrzeby jej szerszego przedstawiania. Choć dalekowschodnie korzenie firm nie zawsze idą w parze z jakością, to w tym przypadku jedno jest pewne, że projektują i produkują jedne z najlepszych na świecie przetworników cyfrowo-analogowych pod względem stosunku jakości do ceny. Posiadają w swoim dorobku kilkanaście modeli przetworników DAC. Część z nich podlegała z czasem fabrycznej modyfikacji i tak jest również z prezentowanym modelem DAC D90SE, który jest nową wersją flagowego modelu D90 MQA.

Firma Topping, jak wiele innych producentów, została niejako zmuszona do zmiany rozwiązań na skutek załamania łańcucha dostaw głównych kości przetworników spowodowanego pożarem fabryki jednego z kluczowych dostawców i potentata wśród producentów elektronicznych układów cyfrowo-analogowych firmy AKM (Asahi Kasei Microsystems). Jak wiele firm z branży audio firma Topping zdecydowała się na zastąpienie kości AKM przez ESS Sabre. Nie było to pierwsze doświadczenie konstruktorów Toppinga z chipami ESS Sabre i poradzili siebie z tym doskonale. Na pytanie czy zmieniła się architektura płyty głównej i wnętrza przetwornika? Odpowiadamy, że diametralnie.

BUDOWA/WYGLĄD:

W stosunku do wersji D90MQA obudowa D90SE jest identyczna i wykonana z obrabianego aluminium. Prosta z lekko zaokrąglonymi narożnikami panelu czołowego tworząca spójną i dobrze dopasowaną całość z obudową. Kolorystyka klasyczna, bo srebrna lub czarna. Z lewej strony panelu zlokalizowany jest wyłącznik (dłuższe przytrzymanie), który pełni również funkcję przycisku wyboru wejść. Fajnie wkomponowany, czytelny i nie narzucający się wyświetlacz czarno-biały OLED w centralnej części panelu frontowego. Możliwość dopasowania jasności świecenia dopełnia ogólne wrażenie estetyki. Panel informuje o wybranym wejściu / źródle, trybie pracy DAC czy PRE, częstotliwości próbkowania oraz formacie odtwarzanego materiału PCM / DSD / MQA. Po prawej stronie panelu są przyciski do regulacji głośności w przypadku pracy przetwornika w trybie PRE. Dzięki temu w tym trybie użytkownik może kontrolować poziom głośności zatem z D90SE można korzystać w połączeniu z końcówkami mocy stereo lub mono lub połączyć z kolumnami aktywnymi.

Będący w zestawie pilot zdalnego sterowania można używać do różnych funkcji, takich jak włączanie/wyłączanie, wyciszanie, regulacja głośności (w trybie PRE), zmiana typu wejścia, zmiana typu filtra DAC czy regulacji jasności świecenia wyświetlacza OLED.

Na penelu przednim za pomocą przycisków lub pilota zdalnego sterowania można wybrać wyjście „Tylko XLR”, „Tylko RCA” lub „XLR + RCA” dla różnych zastosowań.

Na panelu tylnym przetwornika jest umiejscowiony wyłącznik główny oraz gniazdo zasilające dla podpięcia dowolnego kabla zasilającego z typową wtyczką 10A, co dla niektórych użytkowników w celu osiągnięcia zamierzonego efektu finalnego prezentowanego dźwięku przez cały system może być kluczowe.

Obok na panelu tylnym kolejno rozlokowane są wszystkie ogólnie stosowane rodzaje wejść cyfrowych: USB, I2S (HDMI), optyczne, koncentryczne COAX, AES oraz gniazdo przykręcanej anteny Bluetooth. D90SE jest w pełni zbalansowany proponując użytkownikowi analogowe wyjścia XLR, ale również wyjścia RCA typu single-ended.

Kości nowej wersji przetwornika to aktualnie ES9038 PRO (kość klasy premium firmy ESS Technology) wykorzystujący 32-bitową architekturę HyperStream. D90SE wykonuje niezależną konwersję I/V (prąd/napięcie) dla 8 kanałów ES9038Pro, a następnie łączy je równolegle. Czyli układ 8 kanałowy, który można wykorzystać w trybie mono, stereo czy też wielokanałowym.
Najczęściej firmy wykorzystują ES9038Pro w trybie stereofonicznym. Topping użył 8 sztuk wzmacniaczy operacyjnych o bardzo niskich zniekształceniach harmonicznych THD i wysokiej precyzji typu OPA1612A na każdy kanał. Oznacza to, że Topping DAC D90SE wykonuje konwersję dla wszystkich 8 kanałów, a następnie łączy je równolegle. To bardzo nietypowe ale pomysłowe rozwiązanie, ponieważ OPA1612 charakteryzują się ciepłym i gładkim brzmieniem, dając bardzo naturalny dźwięk. Zastosowane rozwiązanie w kombinacji z liniowym i szczegółowym chipem ESS Sabre dał bardzo ciekawy rezultat w zakresie prezentowanego dźwięku.

Z nowości w D90SE dwa zegary femtosekundowe Accusilicon zostały zastąpione czterema. Topping w D90SE wykorzystuje układ CPLD Altera Max II do przetwarzania sygnału zegara i taktowania, a tym samym optymalizacji jakości sygnałów cyfrowych, znacznie zmniejszając jitter.

Procesor ARM obsługuje wejście USB, I2S, natomiast najnowszy interfejs XMOS o dużej mocy obliczeniowej odpowiada za natywne dekodowanie MQA na wszystkich wejściach cyfrowych. Poprzedni model DAC dekodował MQA tylko na USB. Bluetooth wykorzystuje najwyższej jakości odbiornik CSR8675 BT firmy Qualcomm, który obecnie obsługuje wszystkie najlepsze kodeki, takie jak AAC, SBC, AptX, AptX-LL, AptX-HD i LDAC.

Obsługa D90SE jest raczej prosta i intuicyjna. Jeśli chcemy skorzystać z ustawień zaawansowanych, musimy wyłączyć DAC wyłącznikiem na tylnym panelu, a następnie trzymając przycisk power na panelu przednim ponownie uruchomić zasilanie wyłącznikiem na panelu tylnym. Wyświetlone menu pozwala na wybór trybu pracy DAC/PRE, zastosować filtry dla PCM oraz DSD (tj. różnych formatów plików audio).

Dodatkowo z cech, jakie trzeba podkreślić, to tak jak poprzednia flagowa wersja Toppinga, testowany aktualnie D90SE ma również :

Wsparcie dla MQA. Format MQA to nazwa, o której słychać coraz więcej. Rozwinięcie skrótu to Master Quality Authenticated, a który charakteryzuje technologię kodowania sygnału cyfrowego i chodzi o prostą zależność: otrzymanie wysokiej jakości gęstych plików, które można przesłać przy wykorzystaniu minimalnej ilości danych – na przykład w streamingu. MQA nie jest formatem darmowym. Wejścia OPT, COAX, USB-B i AES mogą obsługiwać renderowanie i dekodowanie MQA.
Funkcję transmisji Bluetooth 5.0 LDAC: D90SE posiada certyfikat Hi-Res Audio Wireless i LDAC. Wykorzystuje chipset CSR8675 do obsługi protokołu LDAC/AAC/SBC/APTX/APTX LL/APTX HD.
Szeroki zakres kompatybilności z systemami: Windows 10, MAC, Linux, IOS, Android. Tylko dla aplikacji Windows ASIO należy zainstalować sterownik i skonfigurować go.

Chcecie porozmawiać o audio i muzyce ?

ZAPRASZAMY DO NASZEJ GRUPY NA FACEBOOK

AudioMuzoFans

BRZMIENIE:

Nie zestawiałem Toppinga ze wzmacniaczem słuchawkom i może trochę żałuję. Skupiłem się na set-upie ze wzmacniaczem zintegrowanym i głośnikami podłogowymi. Funkcję źródła pełnił komputer oraz odtwarzacz CD firmy Ayre. Po uruchomieniu Toppinga od razu miałem wrażenie rozszerzonej sceny dźwiękowej i otaczającej mnie muzyki. Nie musiałem się oswajać z dźwiękiem bo przypadł mi od razu do gustu. Nie męczący, gładki i przestrzenny.
Dobrze rozplanowana i głęboka scena dźwiękowa. Duża ilość mikro detali, która nawet mnie zadziwiła. Wybierałem z portalu stretchingowego kolejne utwory w różnych gatunkach muzycznych. Dźwięk nigdy nie był chudy ani nudny i przy dobrych realizacjach praktycznie nigdy nie miał cyfrowej naleciałości. Było pełne pasmo basu i kontrola, co zawsze doceniam, ciągle obecny środek pasma i najwyższe tony. Dźwięk nigdy nie był pozbawiony życia. Cały czas byłem pod wrażeniem i cieszę się, że jest w końcu sprzęt, który nie wymiecie nam z portfela ostatniego grosza.

Później za źródło posłużył odtwarzacz CD. Bawiłem się kolejno moimi ulubionymi płytami. Bez znaczenia był tu gatunek muzyczny. Chodziło o efekt. Muszę podkreślić i podtrzymuje moje początkowe stwierdzenie, że D90SE to jeden z najbardziej dokładnych i chyba transparentnie prezentujących muzykę urządzeń jakie miałem przyjemność u siebie słuchać. Polubiłem Toppinga, bo wracając do słuchania muzyki dzień później wciąż mi się podobał bez względu na porę dnia. Taki poziom szczegółowości można odnaleźć w dużo droższych urządzeniach, które dodatkowo wnoszą jeszcze większą „analogowość” prezentacji w systemach, ale w tym zakresie cenowym co Topping D90SE trudno będzie znaleźć zdecydowaną konkurencję.

Fajnie słuchać muzyki, którą się zna przez całe życie i doświadczać jej jeszcze dokładniej. Jest to z pewnością najbardziej imponująca część mojego doświadczenia i największy powód, dla którego warto się tematem DAC zainteresować.

Możliwe, że Topping używając wszystkich 8 kanałów równolegle, wykorzystując możliwości jaki daje Sabre ES9030Pro uwolnił prawdziwy potencjał tego chipa uzyskując finalnie gładki, transparentny i przestrzenny dźwięk. Toppinga naprawdę chce się słuchać, bo na pewno nie należy do przeciętnych.

PODSUMOWANIE:

Wg mojej oceny Topping udowodnił, że wysokiej klasy dźwięk bez kompromisów ze źródła można osiągnąć już za kwotę do 5000PLN. Jeśli więc szukacie rozwiązania, to D90SE może, a nawet powinien towarzyszyć Wam w dalszej drodze do szeroko pojętej wiernej reprodukcji dźwięku. Nie mogę na pewno powiedzieć ze znokautował inne przetworniki cyfrowo-analogowe w tej albo innej kategorii cenowej, bo test nie był czysto porównawczym, a bardziej tzw testem na „ucho” kogoś, kto mniej więcej wie w jaką stronę iść, żeby mieć z tego satysfakcję i rozwinąć swój system nie wydając majątku. Zawsze słucham muzyki sercem, a nie portfelem. Mając wcześniej do czynienia z innymi przetwornikami cyfrowo-analogowymi, mogę powiedzieć, że D90SE raczej Wam się spodoba i to w wielu aspektach. Ostatecznie wg mnie stosunek ceny do jakości w kontekście uzyskanych rezultatów po wpięciu Topping w tor audio jest najwyższy, bo absurdalna cena sprzętu nie zawsze jest gwarancją wybitnego brzmienia.
Bardzo podoba mi się to, że Topping na wyjściach XLR pozwala uzyskać sygnał na poziomie 5V w stosunku do 4V w poprzedniej wersji D90, o czym wcześniej nie wspomniałem, a ten fakt może być ważniejszy niż mogłoby się wydawać oraz że obniżyli poziom szumów do poziomów niesłyszalnych, przez co zdecydowanie zwiększyła się przezroczystość odtwarzanej muzyki bez uczucia jakiegokolwiek wyostrzenia dźwięku czy zmęczenia bez względu na to jakiej muzyki słuchamy.

REKOMENDACJA AUDIOMUZOFANS

SPECYFIKACJA TECHNICZNA:

Oparty o DAC Sabre ESS9038 Pro

Wsparcie Bluetooth 5.0 z kodekiem LDAC

0,00005% THD+N

Wsparcie dla PCM do 768kHz oraz DSD512

Obsługiwane sygnały:

Wejście USB: PCM 16-32bit / 44.1 – 768kHz, DSD (Native): DSD64 – DSD512, DSD (DoP): DSD64 – DSD256, MQA: Renderer, MQA, MQA Studio
Wejście IIS: PCM: 16 – 32bit / 44.1kHz – 768kHz, DSD (Native): DSD64 – DSD1024, DSD (DoP): DSD64 – DSD256, MQA: Not supported
Wejście coaxial/ Optyczne/ AES IN, PCM: 16 – 24bit / 44.1kHz – 192kHz, DSD (Native): Not supported, DSD (DoP): DSD64, MQA: Renderer, MQA, MQA Studio
Bluetooth: AAC / SBC / APTX / APTX LL / APTX HD / LDAC

W pełni dekodowalny format MQA, za pośrednictwem wszystkich wejść cyfrowych (poza Bluetooth)

Wybór wyjść RCA/XLR

Przedwzmacniacz o bardzo niskim poziomie szumów

Pilot zdalnego sterowania

SPRZĘT UŻYTY DO TESTÓW:

Odtwarzacz CD: Ayre C-5xeMP

Wzmacniacz zintegrowany: Electrocompaniet ECi 5

Kolumny: Golden Ear – model TRITON 5

Interkonekty: Silversmith audio Silver XLR, Argento XLR v_silver,

Kable cyfrowe USB: Shunyata Research Venom USB, Taga Harmony USB blue series TUD-20.

Przewody głośnikowe: Supra Sword, Melodika MDSC 2530

Listwa Zasilająca: Taga PF-1000